اثربخشی برنامه تقویت هوش‏هیجانی بر کنترل رفتار قلدری نوجوانان

مقدمه: این پژوهش، با هدف تعیین تأثیر تقویت هوش‏هیجانی بر کنترل رفتار قلدری نوجوانان انجام گرفت. روش: طرح پژوهشی از نوع شبه تجربی (طرح پیش آزمون و پس آزمون) با گروه کنترل بود. بدین منظور از بین 100 دانش آموز مقطع راهنمایی که به‏صورت خوشه‏ای تصادفی چند مرحله‏ای انتخاب‏شده بودند، تعداد 20 دانش‏آموز با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته قلدری به‏عنوان قلدر غربال و به‏صورت تصادفی ساده به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه هوش‏هیجانی شات بود که آزمودنی‏ها قبل و بعد از اجرای متغیر مستقل کامل نموده و در آخر مجددا مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قلدری نیز قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون t، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین هوش‏هیجانی و قلدری نوجوانان پسر همبستگی منفی قوی وجود داشت. همچنین تقویت هوش‏هیجانی نوجوانان قلدر با بهبود به‏کارگیری هیجان، تنظیم هیجان و ارزیابی و بیان هیجان، رفتار قلدری را کاهش می‏دهد. به‏علاوه، هوش‏هیجانی توانایی پیش‏بینی رفتار قلدری را به‏طور معناداری داراست. نتیجه گیری: با توجه به شیوع رفتار قلدری در بین نوجوانان و پیامدهای منفی آن به‏نظر می‏رسد که آموزش مهارت‏های هوش‏هیجانی می تواند این نوجوانان را در به‏کارگیری، تنظیم و بیان هیجان‏های خود و درک هیجان دیگران یاری‏بخشیده و رفتار قلدری آنان را در بافت مدرسه کاهش دهد.